Kamienica ul. Filtrowa 65, Warszawa

Potężna czteropiętrowa i dwupodwórzowa kamienica wypełniająca dokładnie północną część kwartału ulic: Filtrowa – Górnickiego –  Dantyszka – Warszewickiego. Powstała około 1925 r. wg proj. Romana Felińskiego dla Spółdzielni Mieszkaniowej „Osiedle Wojskowe”. Całość wzniesiono na terenach pierwszej ochockiej kolonii, zwanej Kolonią Lubeckiego, od nazwiska postaci historycznej: księcia Franciszka Druckiego-Lubeckiego, pełniącego wiele zaszczytnych funkcji w dobie Królestwa Polskiego (będącego min. ministrem skarbu w latach 1821-30). Owo odniesienie w nazwie, podobnie zresztą, jak w przypadku pobliskiej Kolonii Staszica, miało na celu przypomnienie i jeszcze większe spopularyzowanie tematyki okołopowstaniowej w związku ze zbliżającą się setną rocznicą zrywu, przypadającą na 1931 r. Sam gmach dość surowy w swej formie plasuje się jednak w nucie historyzującym, formą swą przywołującą skojarzenia niedostępnej zamkowej twierdzy. Wrażenie to potęguje nietuzinkowo zaprojektowana klatka schodowa przypominająca jako żywo zamkowe krużganki. Mimo, iż zniszczenia w czasie ostatniej wojny były w tej części miasta dość powszechne, to zazwyczaj w wyniku nowoczesnej konstrukcji budynków przynosiły nieznaczne szkody. W przypadku opisywanego obiektu było podobnie. Uszkodzenia były małe nawet na tle okolicznych budynków. Zniszczeniu uległ tu jedynie dach – piętra pozostały nietknięte. Wschodnią ścianą obiekt wychodzi na Park Wielkopolski. Spory ten zieleniec urządzono jeszcze przed wojną – w 1938 r. podług projektów Zygmunta Hellwiga i Leona Danielewicza. Omawiany budynek miał być jedynie oprawą dla szerokiej na 60 m i długiej na nieco ponad 2 km al. Wielkopolski będącej w założeniach jedną z głównych osi planowanej wówczas na Polu Mokotowskim dzielnicy im. Marszałka Józefa Piłsudskiego. Z planów tych niewiele co zrealizowano. Po wojnie al. Wielkopolski została zredukowana do roli głównej alejki parkowej. Sama arteria, w całości nigdy nie powstała. Na jej istniejącej, północnej części liczącej około 240 m, wytyczonej jeszcze w 1935 r. w urządzono park. Oryginalną aleję, uzupełnioną pierwotnie przez dwa boczne pasy zieleni, ostatecznie zmieniono w park ok. 1948 r., likwidując komunikację kołową, a przy urządzaniu przestrzeni i nowych nasadzeniach angażując młodzież ze stołecznych szkół. W 1983 r. cały zielony obszar wpisano do rejestru zabytków.

::: Sfinansowano ze środków Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.