Kamienica ul. Dolna 21a, Warszawa

851
Narożnik budynku - widok ogólny. Fot. Ewa Dziedziniewicz-Rąpca. 2023 r., źródło: Studeo et Conservo XVII.

Dwupiętrowa narożna kamieniczka z 20-lecia międzywojennego, typowa dla ówczesnych przedmieść. Skromna fasada bez zbędnych detali – tu wręcz zupełnie gładka – być może powstawała w okresie światowego kryzysu i kamienicznik, którym najpewniej był Edward Grucy oszczędzał na czym mógł, w tym na detalu fasady. Jedyną ozdobą pozostały balkony, zapewne zainstalowane przed pojawieniem się kłopotów finansowych. Z początku poddasze od strony ul. Dolnej przeznaczono na cele mieszkalne. Lokali było zapewne pięć, w postaci jednoizbowych małych klitek, czego łatwo się domyślić oglądając na zdjęciu pięć ciasno lokowanych na dachu facjatek. Jednak w 1945 r. dach jest już gładki i nie zniszczony. Jest mało prawdopodobne, aby właściciel likwidował pięć lokali, kładł nowy dach jednocześnie wpędzając się w dodatkowe koszta, a przy okazji pozbawiając się sporej części dochodów z czynszu. Wydaje się raczej, że gładki (bo tańszy) dach położono na ostatniej kondygnacji, zniszczonej po ataku Niemców na Warszawę we wrześniu 1939 r. Dom powstał w rozwidleniu ulic uzyskując tym samych charakterystyczny kształt, zwany w Warszawie „żelazkiem”. Budynek mimo, iż filigranowy (karłowaty?), jak na warunki miejskie, na przedmieściach za taką właśnie wielkomiejską zabudowę uchodził, wystając dwie kondygnacje spomiędzy otaczających go parterowych drewniaków, zmiecionych zresztą przez wojnę. W latach 30. nowoczesnych domów przybywało (min. po przekątnej pobliskiego skrzyżowania), ale w bezpośrednim sąsiedztwie nie powstało nic, aż do roku 1983, kiedy to do kamienicy domurowano od zachodu nowy blok, ciągnąc tym samym dalej w tymże kierunku miejską pierzeję ulicy ze sklepami w przyziemiu. Cóż z tego kiedy w „naszym” domu powierzchnie handlowo usługowe od dawna były już zamurowane i przerobione na mieszkania. Taki los spotkał mającą wejście w narożniku mydlarnię i drugi lokal znajdujący się na zachodnim krańcu budynku. Brama została drożna do dziś. Nieco wcześniej, bo w 1965 r. oddano od użytku pięć luźno stojących czteropiętrowych, bloków na południe od kamieniczki.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj