Kamienica ul. Moniuszki 21, Radom

Dwupiętrowa kamienica i centralnie umieszczonym przejeździe bramnym o bogatej dekorowanej różnorodnym detalem elewacji odulicznej – detal w pełnie zachowany. Niestety dokładnie odwrotnie wygląda sytuacja w przypadku przejazdu bramnego, który został on doszczętnie pozbawiony. Podwórko zostało obudowane wokół dwupiętrowymi oficynami i stanowi układ niemal zamknięty – niemal, bo z jakiegoś powodu nie zabudowano narożnika południowo zachodniego dzięki czemu przez niezbyt szeroką szczelinę wpada na podwórze nieco światła. Ów brak w zabudowie może nie może być efektem drugowojennych zniszczeń, bo na ścianie „wisi” swoisty drewniany wykusz wyglądający, jak przylepiony do ściany mały drewniany domek ze skośnym dachem. Jest tzw. „kuczka”, żywy, namacalny ślad obecności dawnej społeczności Żydowskiej. Otóż jak ktoś był bardziej zapobiegliwy i bogatszy, to fundował sobie taka werandkę i w święto szałasów (Sukkot), kiedy to miał przebywać poza domem właśnie w szałasie, spędzał niemalże u siebie; nie musiał stawiać sobie na podwórku wraz z innymi małego tymczasowego domku, tylko szedł na ten balon-nie-balkon i sprawę miał załatwioną. Klatki boczne również zachowały swój oryginalny w dużej mierze drewniany, wystrój. Co charakterystyczne jest w nich zastanawiająco duże bogactwo płytek poukładanych na malutkich podestach pięter i spoczników. Ich zdobność predestynuje je raczej do występowania na paradnych klatkach głównych. Wygląda to trochę tak, jakby kamienicznik miał nadmiar płytek z budowy tej lub innej kamienicy i zdecydował sieje wykorzystać w tym miejscu choć początkowo tego wcale nie planował. Mógł też kupić nieco płytek po okazyjnej cenie z racji tego że było to jak byśmy dziś powiedzieli „końcówki” serii, nie wystarczające ilościowo do udekorowania całego domu, czy choćby całego dużego podesty jednolitym wzorem, stąd tak jak obecnie producent chętnie pozbywał się takich końcówek po zaniżonych cenach byleby tylko taki towar od siebie wypchnąć. Obecnie zaś tego typu dekoracja stanowi nie lada atrakcję, właśnie przez wzgląd na różnorodność wzorów.

::: Włączono do bazy w ramach projektu: ,,FOCUS na detal – społeczna dokumentacja detalu architektonicznego zabytków Warszawy i innych miast Mazowsza”, realizowanego w ramach wsparcia ze środków planu rozwojowego (Krajowego Planu Odbudowy / KPO).