Kamienica ul. Rudzka 12/14 (dawniej: 12), Warszawa

Wielorodzinna kamienica nosząca dziś numer 12/14 powstała na skraju stawu (nieistniejącego dziś). Pierwotnie, po przyłączeniu tych terenów w czasie wielkiej inkorporacji przedmieść (1916 r.), posesja zwana była Lejmanówką, od jej właściciela Mordki Lejmana, i nosiła nr 14. Zapewne jeszcze przed I wojną światową w zachodniej części działki wzniesiono zabudowania obejścia gospodarczego z niskim, parterowym domem frontowym i obiektami w podwórzu, odgrodzone od reszty posesji. Taka sytuacja trwała do połowy lat międzywojennych, a na pewno do 1927 r. Zapewne właśnie dlatego w spisach adresowych pojawia się nr 12a, co byłoby dowodem na rozdzielne wówczas funkcjonowanie obu części placu – który ostatecznie ma dziś nr łamany: 12/14 – co też świadczy o dwuistości w pewnym czasie (dwudziestolecie międzywojenne) jednej pierwotnie parceli, obecnie ponownie scalonej. Widać to dokładnie po rozplanowaniu zabudowań w latach 30. XX w.  Około 1930 r. jako mieszkaniec posesji, a zapewne też jej właściciel, jest wymieniany Józef Scholl, który w przededniu II wojny prowadził tu swą piekarnię, działającą także podczas okupacji niemieckiej. Zakład powstał najprawdopodobniej w chwili zakupu przez Scholla parceli od poprzedniego właściciela. Mimo iż istniejący do dziś dom frontowy wzniesiono w drugiej połowie lat 30. XX w., formą swą tkwi on w czasach wcześniejszych o jedno, a może nawet dwa dziesięciolecia wstecz. W niczym nie przypomina realizowanych wówczas w okolicy mniejszych czy większych domów aspirujących w różnym stopniu do miana zabudowy luksusowej. Omawiana tu ośmioosiowa, dwupiętrowa kamienica z mansardowym skośnym dachem powstała wedle projektu Zdzisława Głowackiego (lata życia: 1904-1954), być może jako dom mieszkalny o nieco podwyższonym standardzie, dla robotników znajdującej się na tej samej posesji piekarni Józefa Scholla. Około 2000 r. wyremontowano dach i przebudowano ostatnią kondygnację domu, aranżując na funkcje mieszkalne także podwórzowy trakt strychu. Obecnie na tyłach kamienicy stoi wielopiętrowy nowy blok mieszkalny wybudowany ok. 2006 r.

[Opracowanie powyższe powstało przy współudziale Mariusza Majewskiego.]

::: Włączono do bazy w ramach projektu „,Na szlaku dziedzictwa Bielan”, realizowanego w 2024 r., dofinansowanego ze środków Miasta Stołecznego Warszawy Dzielnicy Bielany.