Kamienica ul. Rudzka 12/14 (dawniej: 12), Warszawa

Wielorodzinna kamienica nosząca dziś numer 12/14 powstała na skraju nieistniejącego dziś stawu. Pierwotnie, po przyłączeniu tych terenów w czasie wielkiej inkorporacji (1916 r.) posesja zwana była Lejmanówką, od jej właściciela Mordki Lejmana i nosiła n-er 14. Zapewne jeszcze przed I wojną światową w zachodniej części działki pojawiły się zabudowania obejścia gospodarczego z niskim, parterowym domem frontowym i obiektami w podwórzu odgrodzone od reszty posesji. Taka sytuacja trwała do połowy lat międzywojennych, a na pewno do roku 1927. Zapewne dlatego w spisach adresowych pojawia się n-er 12a, co byłoby dowodem na rozdzielne wówczas funkcjonowanie obu części placu, który ostatecznie ma dziś n-er łamany: 12/14; co też świadczy o dwuistości w pewnym okresie (dwudziestolecie międzywojenne), jednej pierwotnie parceli, obecnie ponownie scalonej. Widać to dokładnie po rozplanowaniu zabudowań w latach 30. XX w.  Około 1930 r. jako mieszkaniec posesji, a zapewne też jej właściciel jest wymieniany Józef Scholl, który w przededniu II wojny prowadził tu swą piekarnię działającą także podczas okupacji niemieckiej. Zakład powstał najprawdopodobniej w momencie zakupu przez Scholla parceli od poprzedniego właściciela. Mimo, iż istniejący do dziś  dom frontowy wzniesiono  w drugiej połowie lat 30. XX w., formą swą tkwi on w czasach wcześniejszych o jedno, a może nawet dwa dziesięciolecia wstecz. W niczym nie przypomina powstających wówczas w okolicy mniejszych, czy większych domów aspirujących w różnym stopniu do miana zabudowy luksusowej. Omawiana tu ośmioosiowa, dwupiętrowa kamienica z mansardowym skośnym dachem, powstała wedle proj. Zdzisława Głowackiego (1904-54 r.), być może jako dom mieszkalny o nieco podwyższonym standardzie, dla robotników znajdującej się na tej samej posesji, piekarni Józefa Scholla. Około 2000 r. wyremontowano dach i przebudowano ostatnią kondygnację aranżując na funkcje mieszkalne także podwórzowy trakt strychu. Obecnie na tyłach kamienicy stoi wielopiętrowy nowy blok mieszkalny wybudowany ok. 2006 r.

[Opracowanie powyższe powstało przy współudziale Mariusza Majewskiego.]

::: Włączono do bazy w ramach projektu „,Na szlaku dziedzictwa Bielan”, realizowanego w 2024 r., dofinansowanego ze środków Miasta Stołecznego Warszawy Dzielnicy Bielany.