Kamienica ul. Wawerska 17, Warszawa

Jeden z kilku budynków powstałych na dużej, podzielonej po I wojnie parceli. Mimo, iż po podziale powstało tu w różnym czasie sześć odrębnych obiektów, to tworzą one swoistą całość. Są to trzy dwupiętrowe kamieniczki od ul. Rybnej i trzy od ul. Wawerskiej. Wszystkie mają podobny gabaryt, co zapewne jest podyktowane obowiązującym w tym terenie ówczesnym planem zagospodarowania – jedne z pierwszych takich działań władz miejskich. Nie były wznoszone hurtem i przez jednego inwestora (min. maja osobne przejazdy bramne), ale znakomicie współgrają tworząc zamierzone wrażenie jednej całości (spójność). Obiekty są wykończone raczej skromnie, a wiele detali tkwi stylowo raczej w drugim, aniżeli w trzecim dziesięcioleciu XX w. Domy zostały wykończone niezbyt bogato, bo i okolica była mało wymagająca. Nie znaczy to bynajmniej, że mamy tu do czynienia z zabudową najniższego sortu (min. szlachetne tynki na domu Rybna 28). Obiekty były przeznaczone raczej dla średnio zamożnych robotników. Omawiany tu dom (Wawerska 17), powstał przed 1935 r. Być może nawet bezpośrednio przed tą datą, bowiem dostępne dziś księgi lokatorskie zaczynają się właśnie od 1935 r. W  przededniu II wojny światowej należał do Jadwigi Epstein.  Obiekt ma tradycyjny przejazd bramny na teren, jednak wejście na klatkę nie jest jak dotąd bywało z przejazdu, a od strony ulicy. Skoro klatka wychodziła na ulicę, brama stawała się zbędna, zważywszy że podwórze nie pełniło funkcji gospodarczych, a jedynie rekreacyjne. Obecny stan budynku może więc świadczyć o użyciu starszego projektu i unowocześnienie go poprzez dodanie wyjścia z klatki bezpośrednio na ulicę. Z przeprojektowaniem wyjścia na podwórze był pewnie większy kłopot, więc go po prostu nie poprowadzono pozostawiając rozplanowanie podwórzowego traktu tak, jak to było pierwotnie w planach. Logiczniej jednak by było z klatki odulicznej dać korytarzyk na podwórko, bo to skutkowało by mniejszymi stratami kubatury budynku idącej pod wynajem. Dom wzniesiono przed 1935 r. Po detalu i elementach wykończenia trudno określić dokładny okres powstania, bowiem jak wspomnieliśmy wcześniej, wszystkie sześć budynków było wznoszonych systemem gospodarczym, dziś określanym jako: „budżetowy”, a więc mówiąc wprost/: minimalizowano koszty, jak tylko było można. Stąd pojawiają się elementy wystroju nieco wcześniejsze stylowo niż data wzniesienia kamieniczki. Jako ostatni całego kompleksu powstał dom przy ul. Rybnej 28 (po 1935 r.). Obecnie trzy kamieniczki zostały odremontowane (Wawerska 19, Rybna 24 i 28). Trwają przygotowania do remontu kolejnych trzech (Rybna 26, Wawerska 15 i 17)

::: Włączono do bazy w ramach projektu: „Studeo et Conservo 2024” – (XIX edycja), dofinansowanego przez Miasto Stołeczne Warszawa.