Kamienica ul. Moniuszki 19, Radom

Dwupiętrowa kamienica, o przesyconej detalem elewacji frontowej oraz wnętrz (klatki schodowe), wzniesiona w latach 90. XIX w. Ma układ podwórzowy zamknięty, z tym że od strony zachodniej wzniesiono tylko niskie parterowe zabudowania mieszczące m.in. komórki lokatorskie (dzięki czemu możliwym stało się doświetlenie podwórza od tej strony). Przejazd bramny całkowicie pozbawiony jest dziś detalu, podłoga przejazdu zalana jest asfaltem (?). W klatkach bocznych (kuchennych) oryginalne, proste schody drewniane. Klatka schodowa główna wyposażona w ażurowe żeliwne schody z zakładu K. Bolesty (przetrwała tabliczka sygnaturowa). Zakład Bolesty, mieszczący się przy ul. Warszawskiej 10 w Radomiu, działał od 1897 r. Może to służyć pomocą w datowaniu obiektu, choć oczywiście schody mogły być zamontowane także jakiś czas po wzniesieniu domu (np. wtórnie w stosunku do pierwotnych, być może drewnianych) – choć w prezentowanym tu obiekcie bardziej prawdopodobna jest wersja pierwsza, co wskazywałoby na wzniesienie kamienicy już po 1897 r. Metalurgiczny zakład K. Bolesty nie był duży; zatrudniał 20-25 robotników, jego roczny obrót znajdował się na poziomie ok. 20 tys. rubli, a kapitał zakładowy wynosił 15 tys. rubli. Zaczęto od produkcji maszyn rolniczych i ten element asortymentu pozostał na długo w nazwie podmiotu („fabryka maszyn rolniczych i wyrobów żelaznych”). Jednocześnie w reklamach można wielokrotnie trafić na wzmianki, że specjalnością zakładu są właśnie schody, a także „…wszelkie konstrukcje żelazne stosowane w budownictwie”, z rurami na czele (wodociągi/kanalizacja). Poza żeliwnymi schodami na szczególną uwagę zasługuje w prezentowanej kamienicy plafon na stropie ostatniego piętra. Zapewne i ściany klatki schodowej były dekorowane wymalowaniami.

::: Włączono do bazy w ramach projektu: ,,FOCUS na detal – społeczna dokumentacja detalu architektonicznego zabytków Warszawy i innych miast Mazowsza”, realizowanego w ramach wsparcia ze środków planu rozwojowego (Krajowego Planu Odbudowy / KPO).