Kamienica ul. Marszałkowska 60, Warszawa

Jeden z nielicznych obiektów przy ulicy Marszałkowskiej zachowany w całości po dziś dzień. Na posesji tej zabudowa istniała już w początkach lat 80. XIX w., jednak nie wiadomo dokładnie, jak wyglądała, bo rozebrano ją pod istniejącą do dziś kamienicę. Ta ostatnia stała już w 1897 r. Obiekt powstawał etapami, co bardzo dobrze widać na zachowanych oficynach obu podwórzy. Około 1909 r. dom frontowy nadbudowano dla ówczesnego właściciela – Tadeusza Zalewskiego. Nadbudowa oprócz spełniania funkcji praktycznych (powiększenie metrażu) miała też wymiar prestiżowy. Elewacja frontowa uzyskała nowy szczyt, z oculusem pośrodku. W takiej formie budynek dotrwał do końca II wojny, kiedy to w wyniku działań powstania warszawskiego uległ poważnym uszkodzeniom. Północna część budynku frontowego została poważnie uszkodzona. Odbudowano ją po wojnie, jednak nie rekonstruowano wystroju elewacji frontowej. Obecnie znakomicie ocenić można skalę ówczesnych zniszczeń, porównując współczesny wygląd domu ze zdjęciami archiwalnymi. Pociski trafiły też w oficynę poprzeczną, burząc ostatnie piętra. Szczególnie ucierpiały części środkowa i południowa tej oficyny. Tu również naprawiono zniszczenia. W latach 50. XX w. w ramach unowocześniania fasad kamienic i dostosowywania ich do pobliskiego MDM skuto ocalałe detale, niszcząc tym samym do końca resztki wystroju. Dziś mamy do czynienia z banalną w formie, zgeometryzowaną i skromną w porównaniu z przedwojennym pierwowzorem elewacją. Wspólnota kamienicy prowadzi jednak intensywne działania zmierzające do odtworzenia pierwotnej szaty elewacji frontowej.

::: Włączono do bazy w ramach projektu „Akademia Opiekunów Dziedzictwa V”, realizowanego w 2024 r. z udziałem wolontariuszy, dofinansowanego ze środków Narodowego Instytutu Dziedzictwa – w ramach programu „Wspólnie dla dziedzictwa”.