Jeden z najstarszych zespołów zabudowy na Kamionku. Obiekty zachowane w obrębie tej parceli były wielokrotnie przebudowywane i modernizowane. Widać to dokładnie przy porównaniu planów Lindleya 1:2500 (1:250) z późniejszymi materiałami (mapa sekcyjna Magistratu Miejskiego wydawana od początku lat 30. do początku lat 40. XX w.; 1:2500). Obiekty na działce sięgającej pierwotnie od ulicy Kamionkowskiej aż po Grochowską, z początku w większości drewniane, potem murowane i rozbudowywane, dotrwały szczęśliwie do naszych czasów. Ostatnie modernizacje były poczynione w międzywojniu. W wyniku tych wielokrotnych przekształceń do naszych czasów z pierwotnej tkanki budynków dotrwały zapewne tylko partie murów obwodowych i ścian nośnych. Najwięcej, jak się zdaje, substancji pierwotnej zachował budynek od ulicy Kamionkowskiej (m.in. obecnie jest taki sam zarys elewacji północnej jaki był ok. 1895 r. – por. plan Lindleya 1:250). Pierwsze obiekty wznoszono na posesji najpewniej już pod koniec lat 80. XIX w. Parcela przypisana była wówczas do ulicy Kamionkowskiej. Adres od Rybnej, jeśli w ogóle funkcjonował, mógł dotyczyć zabudowań wzniesionych przy dłuższych bokach posesji. Budynki te były zintegrowane z domem przy Kamionkowskiej, jednak czy miały komunikację wewnątrz – nie wiemy. Z dużym prawdopodobieństwem pierwsze zabudowania w głębi posesji były obiektami fabrycznymi. Potem przekształcono je na mieszkalne albo wzniesiono budynki nowe z wykorzystaniem fragmentów murów czy fundamentów budowli pofabrycznych. Podczas dużej modernizacji, jaka miała miejsce w dwudziestoleciu międzywojennym, budynek od strony ulicy Rybnej uzyskał trzy charakterystyczne trójkątne wykusze, urozmaicające elewację i dodające mieszkaniom dodatkowej powierzchni. Zapewne także wtedy połączono wewnątrz przyuliczne skrzydło z budynkiem frontowym/głównym od strony ulicy Kamionkowskiej, sytuując wejście do połączonej całości od strony podwórza. Cały dom po przebudowie stał się robotniczym „galeriowcem”. Korytarze galeriowe powstały zarówno w domu frontowym, jak i w skrzydle od Rybnej. Jerzy Kasprzycki w „Korzeniach miasta” istniejącą pod tym adresem zabudowę datuje (zapewne częściowo) na drugą połowę 20. XX w. W 1926 r. niejaki inż. Szokalski miał wg informacji zawartych u Kasprzyckiego odkupić połowę posesji nr 2/4 i rozpocząć budowę kamienicy – nie wiadomo jednak dokładnie, którą częścią obecnego zespołu owa kamienica była. Być może chodzi o południową, niezabudowaną dziś część placu, która z początku miała nosić nr 2. Dziś jest to odrębna całość. Obecnie stoi na niej tylko jeden wąski czteroosiowy budynek mieszkalny, od ul. Grochowskiej 292. Jego zarys pojawia się już na planie Lindleya 1:250 ok. 1895 r., jednak w 1901 r. go nie ma. Został więc zapewne rozebrany w ramach przygotowań pod wzniesienie nowego domu, który być może powstał dopiero w dwudziestoleciu międzywojennym z inicjatywy p. Szokalskiego. Takie wytłumaczenie wiele by wyjaśniało. Mimo iż dawny zarys zgadza się z zarysem obecnego obiektu, jest bardzo mało prawdopodobne, by był to ten sam budynek i by miał już wówczas (1895 r.) dzisiejszą wysokość trzech pięter. Z dużym prawdopodobieństwem był to obiekt maksymalnie 1-piętrowy (parterowy z poddaszem?), a późniejsza nadbudowa do trzech pięter nie była możliwa ze względu na cienkie mury, nieprzewidziane dla wielokondygnacyjnej konstrukcji. Wykorzystano więc zapewne jedynie fundament starszego obiektu – stąd obecna zgodność zarysów obu budynków. Numer policyjny południowej części pierwotnej posesji (hip. 18, potem 988, obecnie jeszcze inny) był zapewne „łamany” – stąd mogły powstać niejasności. Z kolei budynek narożny Rybna/Kamionkowska, obecnie mający wejście od strony podwórza, został – jak wspomniano – gruntownie przebudowany w dwudziestoleciu międzywojennym, tak że obecnie to właśnie w nim przetrwało najwięcej detalu z okresu tej przebudowy. Mowa tu o stolarce, posadzkach, balustradach itd. Najwięcej oryginalnej, a zarazem pierwotnej tkanki zachowało się w oficynie wschodniej. Jest to dwuklatkowa (klatki są drewniane), jednotraktowa i jednopiętrowa budowla, powstała po 1901 r., o czym świadczy jej obecny zarys i brak fizycznego połączenia z domem frontowym od ulicy Kamionkowskiej. Na uwagę zasługują dwa żeliwne balkony na elewacji podwórzowej tejże oficyny. Zespół nie ucierpiał podczas II wojny. Niewielkich uszkodzeń doznało jedynie skrzydło wzdłuż ulicy Rybnej. Na samym podwórzu znajduje się kapliczka z czasów okupacji, otoczona, wraz z dużą częścią skweru, oryginalną żeliwną balustradą/płotkiem. Wokół klombu zachowany oryginalny bruk z kamienia polnego, tzw. kocie łby. Na ulicy Rybnej także zachowana jest nawierzchnia z kocich łbów, z oryginalnym rynsztokiem – niestety, uszkodzonym w ostatnich latach przy kładzeniu chodnika. W 2011 r. na tym odcinku Rybnej ustawiono 10 odnowionych latarni pastorałów, przeniesionych tu z zachodniego odcinka ulicy Podskarbińskiej oraz ulicy Dubieńskiej dzięki staraniom władz dzielnicy, radnego Marka Borkowskiego oraz Fundacji Hereditas.
Korzystano m.in. z: J. Kasprzycki, Korzenie miasta. Warszawskie pożegnania, t. 3: Praga, Warszawa 1998, s. 302., oraz z ortofotomap i z planów zamieszczonych w serwisie miejskim www.mapa.um.warszawa.pl.
::: Włączono do bazy w ramach projektu: „Studeo et Conservo 2024” – (XIX edycja), dofinansowanego przez Miasto Stołeczne Warszawa.
