W 1879 roku posesję nr hip. 253-Pr od Aleksandra Hreczyny kupili małżonkowie Wincenty i Eleonora Kwiatkowscy. W 1883 roku na jej terenie wybudowali kamienicę (proj. arch. Jan Kwiatkowski), która powstawała w dwóch rzutach – najpierw wystawiono dom frontowy wraz z połową oficyny prawej, a krótko potem wybudowano drugą połowę oficyny prawej oraz oficynę poprzeczną. Ze wzmianek w prasie XIX-wiecznej można dowiedzieć się, że zanim doszło do budowy kamienicy, w 1881 roku stał na terenie posesji dom należący do Wincentego Kwiatkowskiego. Całość założenia dotrwała do dzisiejszych czasów, chociaż w dokumencie Biura Odbudowy Stolicy można znaleźć informację, że oficyna poprzeczna – po uderzeniu w nią ciężkim pociskiem – nie nadaje się do odbudowy. (Opracowała Monika Wesołowska na podstawie ksiąg hip. i repertoriów dokumentów dla nr hip. 253-Pr, APW Oddział w Milanówku, opracowanie własne niepublikowane)
Opis architektury i stan zachowania; detal architektoniczny
Czterokondygnacyjną kamienicę wybudowano na prostokątnej działce. Całość założenia, na które składa się: kamienica frontowa, oficyna boczna (prawa) i oficyna poprzeczna wypełnia boki działki, za wyjątkiem południowo-wschodniego, pozostawiając otwarte podwórze. Elewacja kamienicy frontowej dziewięcioosiowa, z przejazdem bramnym na 5. osi. Kamienica neorenesansowa. Chociaż nie zachował się w całości pierwotny wystrój elewacji, dzięki wyciągnięciu detali architektonicznych w cegle, wiele jego elementów jest po dziś dzień czytelnych – np. płyciny podokienne z antytetycznie ustawionymi gryfami, które trzymają w łapach naczynie (na osiach 1. i 2. oraz 8. i 9. drugiej kondygnacji), fryz w formie meandrującej fali („wstęga falista”) pomiędzy trzecią i czwartą kondygnacją, kimation joński poniżej gzymsu koronującego, gzyms koronujący z kasetonami, oprawa okienna w formie opasek oraz naczółków trójkątnych, czasem obejmujących dwa okna, i odcinkowych, bądź obramienie okien, na które składają się: naczółek odcinkowy i płycina nadokienna lub naczółek trójkątny i płycina nadokienna z klińcem. Gdzieniegdzie widoczne ślady boniowania (7 oś, druga kondygnacja). Uwagę przykuwają ażurowe, ozdobne konsole balkonowe o unikatowym rysunku na 5. osi czwartej kondygnacji. Przejazd bramny pięcioprzęsłowy, artykułowany podwójnymi, przyściennymi filarami z toskańskimi głowicami, na których wsparte są gurty sklepienia, w przęsłach sklepienia żeglaste. Na ścianach i filarach widoczne wymalowania w formie pionowych pasów Zachowane dwa konsolowe odboje wlotowe w części czołowej dekorowane liściem akantu, zaś w płaszczyznach bocznych wolutami z roślinnymi wiciami. Zachowana oryginalna stolarka drzwi wejściowych na obie klatki schodowe kamienicy (drzwi dwuskrzydłowe, ramowo-płycinowe z trzema kwaterami – większymi na górze i dole i mniejszą pośrodku; obecnie ukryte za zamurowaniami). W obu klatkach schodowych zachowane drewniane schody dwubiegowe, z wypełnieniem balustrady z drewnianych toczonych tralek, z rozetami i podłużnymi płycinami na policzkach. Pochwyt drewniany, profilowany. Podesty z desek sosnowych. Częściowo zachowana stolarka drzwiowa – drzwi drewniane, jednoskrzydłowe ramowo-płycinowe. Częściowo zachowana stolarka okienna klatek schodowych – okna drewniane, obrotowe, ościeżnicowe w kształcie stojących prostokątów (1. oś, 4 kondygnacja, elewacja podwórzowa), wielopolowe ze szprosami układającymi się w dwóch głównych polach w romb z szybkami bezbarwnymi i w kolorze żółtym oraz mniejsze, w kształcie leżących prostokątów (osie 1. i 5., nad czwartą kondygnacją, elewacja podwórzowa), wielopolowe ze szprosami układającymi się w środkowym polu w romb, z szybkami bezbarwnymi, żółtymi i zielonymi. W mieszkaniach częściowo zachowana oryginalna stolarka – okna i portfenetry. W klatce schodowej lewej (południowo-wschodniej) widoczne są wymalowania na ścianach oraz wymalowania na podestach i podniebieniach schodów. Na klatce schodowej prawej (północno-wschodnia) widoczne wymalowania na ścianach, na stropie podestu drugiego piętra, w mieszkaniach. Elewacja podwórzowa kamienicy frontowej sześcioosiowa, z widocznymi gzymsami międzykondygnacyjnymi. Elewacja oficyny bocznej (prawej) powtarza układ osi i gzymsów elewacji podwórzowej kamienicy frontowej. Oficyna poprzeczna sześcioosiowa, obniżona do dwóch kondygnacji. Pomiędzy kamienicą frontową i oficyną boczną i pomiędzy oficyną boczną i poprzeczną widoczne łączniki. W kamienicy poprzecznej, za zamurowaniem, zachowane oryginalne drewniane drzwi. (Opracowanie Monika Wesołowska)
Kamienica wpisana do rejestru zabytków.
Elewacja kamienicy frontowej. Fot. Anna Laskowska, 2019, źródło: lapidarium detalu. Kamienice, ul. Targowa 19 (po lewej) i ul. Targowa 21 (po prawej). Fot. Anna Szwałkiewicz, styczeń 2015 (zdjęcie archiwalne), źródło: zabytek.co Kamienice, ul. Targowa 19 (po lewej) i ul. Targowa 21 (po prawej). Fot. Anna Szwałkiewicz, 2017, źródło: zabytek.co Kamienica, ul. Targowa 19. Fot. Monika Wesołowska, 2016 (zdjęcie archiwalne), źródło: zabytek.co Kamienica, ul. Targowa 19. Fot. Monika Wesołowska, 2016 (zdjęcie archiwalne), źródło: zabytek.co Portfenetr, oficyna prawa, 5 oś, 3 kondygnacja. Fot. Anna Laskowska, 2019, źródło: lapidarium detalu. Okno, łącznik pomiędzy oficyną prawą a poprzeczną. Fot. Jacek Szyszko, 2019, źródło: lapidarium detalu. Opaski odcinkowe, elewacja kamienicy frontowej, 1 i 2 oś, 4 kondygnacja. Fot. Anna Laskowska, 2019, źródło: lapidarium detalu. Płycina podokienna, elewacja kamienicy frontowej, 8 oś, 2 kondygnacja. Fot. Anna Laskowska, 2019, źródło: lapidarium detalu. Pozostałości boniowania, elewacja kamienicy frontowej, 7 oś, 2 kondygnacja. Fot. Anna Laskowska, 2019, źródło: lapidarium detalu. Naczółek trójkątny, elewacja kamienicy frontowej, 8 i 9 oś, 2 kondygnacja. Fot. Anna Laskowska, 2019, źródło: lapidarium detalu. Obramienie okna, elewacja kamienicy frontowej, 6 oś, 3 kondygnacja. Fot. Anna Laskowska, 2019, źródło: lapidarium detalu. Płycina pod oknem pierwszego piętra, kamienica, ul. Targowa 19. Fot. Monika Wesołowska, 2017 Konsole balkonowe, elewacja kamienicy frontowej, 5 oś, 4 kondygnacja. Fot. Anna Laskowska, 2019, źródło: lapidarium detalu. Wymalowanie, podniebienie schodów, lewa klatka schodowa. Fot. Anna Laskowska, 2019, źródło: lapidarium detalu. Wlot do przejazdu bramnego, kamienica frontowa. Fot. Anna Laskowska, 2019, źródło: lapidarium detalu. Wymalowanie, podniebienie schodów, lewa klatka schodowa. Fot. Anna Laskowska, 2019, źródło: lapidarium detalu. Okno klatki schodowej, kamienica, ul. Targowa 19. Fot. Monika Wesołowska, 2015 (zdjęcie archiwalne), źródło: zabytek.co Okno klatki schodowej, kamienica, ul. Targowa 19. Fot. Monika Wesołowska, 2015 (zdjęcie archiwalne), źródło: zabytek.co Okno klatki schodowej prawej, elewacja podwórzowa kamienicy frontowej, nad 4 kondygnacją. Fot. Jacek Szyszko, 2019, źródło: lapidarium detalu. Okno klatki schodowej prawej, elewacja podwórzowa kamienicy frontowej, 4 kondygnacja. Fot. Anna Laskowska, 2019, źródło: lapidarium detalu., źródło: lapidarium detalu. Okno klatki schodowej, kamienica, ul. Targowa 19. Fot. Monika Wesołowska, 2015 (zdjęcie archiwalne), źródło: zabytek.co Schody, kamienica, ul. Targowa 19. Fot. Monika Wesołowska, 2017, źródło: zabytek.co Schody, kamienica, ul. Targowa 19. Fot. Monika Wesołowska, 2017, źródło: zabytek.co Schody, kamienica, ul. Targowa 19. Fot. Monika Wesołowska, 2015 (zdjęcie archiwalne), źródło: zabytek.co Balustrada schodów klatki schodowej prawej, kamienica frontowa. Fot. Jacek Szyszko, 2019, źródło: lapidarium detalu. Schody, kamienica, ul. Targowa 19. Fot. Monika Wesołowska, 2017, źródło: zabytek.co Schody, kamienica, ul. Targowa 19. Fot. Monika Wesołowska, 2017, źródło: zabytek.co Tabliczka adresowa / wizytownik, kamienica, ul. Targowa 19. Fot. Monika Wesołowska, 2015 (zdjęcie archiwalne), źródło: zabytek.co Tabliczka adresowa / wizytownik, kamienica, ul. Targowa 19. Fot. Monika Wesołowska, 2015 (zdjęcie archiwalne), źródło: zabytek.co Tabliczka z numerem mieszkania, kamienica, ul. Targowa 19. Fot. Monika Wesołowska, 2015 (zdjęcie archiwalne), źródło: zabytek.co Tabliczka z numerem mieszkania, kamienica, ul. Targowa 19. Fot. Monika Wesołowska, 2015 (zdjęcie archiwalne), źródło: zabytek.co
Więźba dachowa oficyny poprzecznej, Targowa 19. Fot. P. Stryczyński, 2020 Drzwi wejściowe do oficyny poprzecznej, Targowa 19. Fot. P. Stryczyński, 2020 Dokumentację udostępniono w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Ościeżnica i drzwi w mieszkaniu w oficynie poprzecznej, Targowa 19. Fot. P. Stryczyński, 2020 Drzwi wejściowe do oficyny poprzecznej, Targowa 19. Fot. P. Stryczyński, 2020 Dokumentację udostępniono w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Trotuar przedsionka oficyny poprzecznej, Targowa 19. Fot. P. Stryczyński, 2020 Dokumentację udostępniono w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Drzwi wejściowe do oficyny poprzecznej, Targowa 19. Fot. P. Stryczyński, 2020 Dokumentację udostępniono w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Ubytek cegły w cokole oficyny, Targowa 19. Fot. M. Wesołowska, 2020 Dokumentację udostępniono w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Ubytek cegły w cokole oficyny, Targowa 19. Fot. M. Wesołowska, 2020 Dokumentację udostępniono w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Pseudoryzalit klatki schodowej lewej kamienicy frontowej, Targowa 19. Fot. M. Wesołowska, 2020 Dokumentację udostępniono w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Drzwi wejściowe do oficyny poprzecznej, Targowa 19. Fot. P. Stryczyński, 2020 Dokumentację udostępniono w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Widoczna dekoracja malarska na ścianie kprawej klatki schodowej, Targowa 19. Fot. M. Wesołowska, 2020 Dokumentację udostępniono w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Prawe skrzydło drzwi do mieszkania w prawej klatce schodowej, Targowa 19. Fot. M. Wesołowska, 2020 Dokumentację udostępniono w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Szafka na piętrze w prawej klatce schodowej, Targowa 19. Fot. M. Wesołowska, 2020 Dokumentację udostępniono w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Samosiewy, Targowa 19. Fot. M. Wesołowska, 2020 Dokumentację udostępniono w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Balustrada schodów w klatce schodowej prawej kamienicy frontowej, Targowa 19. Fot. M. Wesołowska, 2020 Dokumentację udostępniono w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Okno klatki schodowej prawej kamienicy frontowej, Targowa 19. Fot. M. Wesołowska, 2020 Dokumentację udostępniono w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Widoczna dekoracja malarska na klatce schodowej kamienicy frontowej, Targowa 19. Fot. M. Wesołowska, 2020 Dokumentację udostępniono w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Gzyms międzykondygnacyjny oficyny bocznej, Targowa 19. Fot. M. Wesołowska, 2020 Dokumentację udostępniono w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Drzwi wejściowe do lewej klatki schodowej kamienicy frontowej, Targowa 19. Fot. M. Wesołowska, 2020 Dokumentację udostępniono w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Balustrada schodów w prawej klatce schodowej, Targowa 19. Fot. M. Wesołowska, 2020 Dokumentację udostępniono w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Podniebienie spocznika w prawej klatce schodowej, widoczna dekoracja malarska, Targowa 19. Fot. M. Wesołowska, 2020 Dokumentację udostępniono w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Widoczna obecność dekoracji malarskiej na ścianie klatki schodowej kamienicy frontowej, Targowa 19. Fot. M. Wesołowska, 2020 Dokumentację udostępniono w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Balustrada schodów w lewej klatce schodowej, Targowa 19. Fot. M. Wesołowska, 2020 Dokumentację udostępniono w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Klatka schodowa lewa, Targowa 19. Fot. M. Wesołowska, 2020 Dokumentację udostępniono w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Woluta balustrady schodów w lewej klatce schodowej, Targowa 19. Fot. M. Wesołowska, 2020 Dokumentację udostępniono w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Lokal usługowy, Targowa 19. Fot. M. Wesołowska, 2020 Dokumentację udostępniono w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Widok na oficynę boczną, Targowa 19. Fot. M. Wesołowska, 2020 Dokumentację udostępniono w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Oficyna poprzeczna, Targowa 19. Fot. M. Wesołowska, 2020 Dokumentację udostępniono w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Dekoracja malarska podniebienia spocznika lewej klatki schodowej, Targowa 19. Fot. M. Wesołowska, 2020 Dokumentację udostępniono w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Drzwi do mieszkania w lewej klatce schodowej, Targowa 19. Fot. M. Wesołowska, 2020 Dokumentację udostępniono w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Zamurowany przejazd bramny, Targowa 19. Fot. P. Banaszek, 2021 Dokumentacja wykonana w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Odbój wlotowy prawy przykryty warstwą ziemi i gruzu, Targowa 19. Fot. M. Wesołowska, 2020 Dokumentację udostępniono w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Artykulacja przejazdu bramnego kamienicy frontowej, Targowa 19. Fot. M. Wesołowska, 2020 Dokumentację udostępniono w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Balustrada schodów, lewa klatka schodowa kamienicy frontowej, Targowa 19. Fot. M. Wesołowska, 2020 Dokumentację udostępniono w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Naczółek odcinkowy, Targowa 19. Fot. A. Latoch, 2021 Dokumentacja wykonana w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Trójkątny naczółek, Targowa 19. Fot. A. Latoch, 2021 Dokumentacja wykonana w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Opaska okienna z klińcem, Targowa 19. Fot. A. Latoch, 2021 Dokumentacja wykonana w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Opaska okienna z klińcem, Targowa 19. Fot. A. Latoch, 2021 Dokumentacja wykonana w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Widok na ostatnią kondygnację, Targowa 19. Fot. A. Latoch, 2021 Dokumentacja wykonana w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Fragment gzymsu koronującego, Targowa 19. Fot. A. Latoch, 2021 Dokumentacja wykonana w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Naczółek trójkątny, Targowa 19. Fot. A. Latoch, 2021 Dokumentacja wykonana w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Naczółek odcinkowy, Targowa 19. Fot. A. Latoch, 2021 Dokumentacja wykonana w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Fragment przejazdu bramnego, Targowa 19. Fot. M. Turczyńska, 2021 Dokumentacja wykonana w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Odcinkowe opaski okienne pseudoryzalitu lewego, Targowa 19. Fot. A. Latoch, 2021 Dokumentacja wykonana w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Naczółki trójkątne i fryz, Targowa 19. Fot. A. Latoch, 2021 Dokumentacja wykonana w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Fragment cokołu, elewacja frontowa, Targowa 19. Fot. M. Turczyńska, 2021 Dokumentacja wykonana w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Spękanie ściany, Targowa 19. Fot. M. Turczyńska, 2021 Dokumentacja wykonana w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Przejazd bramny, Targowa 19. Fot. M. Turczyńska, 2021 Dokumentacja wykonana w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Płycina podokienna, Targowa 19. Fot. M. Turczyńska, 2021 Dokumentacja wykonana w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Naczółek trójkątny na dwóch skrajnych osiach pseudoryzalitu prawego, Targowa 19. Fot. M. Turczyńska, 2021 Dokumentacja wykonana w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Opracowanie okien, Targowa 19. Fot. M. Turczyńska, 2021 Dokumentacja wykonana w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Gzyms koronujący kamienicy frontowej, Targowa 19. Fot. M. Turczyńska, 2021 Dokumentacja wykonana w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Mechanizm do regulowania kraty w witrynie lokalu usługowego, Targowa 19. Fot. M. Turczyńska, 2021 Dokumentacja wykonana w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Elewacja kamienicy frontowej, Targowa 19. Fot. M. Turczyńska, 2021 Dokumentacja wykonana w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków” Dwie zachowane konsole balkonowe na elewacji frontowej, Targowa 19. Fot. M. Turczyńska, 2021 Dokumentacja wykonana w ramach projektu „Ulica Targowa – społeczna dokumentacja zabytków”
Widok na oficynę boczną Targowej 19 z Targowej 17, rok? Fot. ze zbiorów Marty Domagały
Targowa 19 – kamienica Brama, fot. Bohdan Olechnicki, 1977, Archiwum WUOZ w Warszawie Targowa 19 – kamienica Zdrój, fot. Bohdan Olechnicki, 1977, Archiwum WUOZ w Warszawie Targowa 19 – kamienica Elewacje od podwórza, fot. Bohdan Olechnicki, 1977, Archiwum WUOZ w Warszawie Targowa 19, marzec 1999, Archiwum WUOZ w Warszawie